Elektrificeren en van het gas af?

De overheid heeft besloten dat woningen elektrisch verwarmd moeten gaan worden en auto’s elektrisch moeten gaan rijden via hernieuwbare bronnen. Maar welke gevolgen heeft dat voor onze maatschappij?

Op dit moment zijn er drie energiedragers die gebruikt worden voor energie en transport. Brandstof voor de auto, elektriciteit voor verlichting en huishoudelijke apparatuur, en gas voor het verwarmen en koken.

Elektriciteit wordt nu voornamelijk met fossiele brandstoffen opgewekt, maar geleidelijk steeds meer door windturbine- en zonneparken (en biomassa). Stel dat de overheid besluit kern-, kool- en gascentrales te sluiten, de stroomverbindingen naar het buitenland te ontkoppelen en volledig over te gaan op windturbine- en zonneparken. Het gevolg is dat men overdag een overschot aan stroom heeft en in de nacht een tekort. We zitten ’s nachts in het donker, omdat de wind niet waait en er geen zon is. Windturbines  hebben een vollast van maximaal 2200 uur per jaar. Dat betekent dat ze maximaal 2200 uur per jaar energie opwekken. Daarnaast staan windturbines in de zomer vaak stil. De energielevering door windturbines is niet constant.

Zonnepanelen wekken in de nacht geen stroom op en hebben een vollast van 900 uur per jaar. Overdag wekken zonnepanelen alleen vanaf mei tot en met augustus veel stroom op en de overige maanden minder. Voor de overige uren blijven kool- en gascentrales dus noodzakelijk. Daardoor ben je altijd afhankelijk van het inkopen van “grijze” stroom van een netbeheerder.

Elk huis is nu voorzien van een gasleiding waarbij de zogenaamde gelijktijdigheidsfactor 1 (100%) is. Dit betekent dat bij extreem koud weer geheel Nederland, dus 100%, voorzien kan worden van gas, zodat iedereen zijn of haar huis kan verwarmen.

De elektrische infrastructuur ziet er anders uit. Er zijn meerdere factoren. Voor een huishouden is de gelijktijdigheidsfactor ongeveer gelijk aan 0,2 (20%). Dat houdt in dat men de stroom verdeelt over vijf woningen dat uit een voedingskabel van een verdeelstation komt. Bij extreem koud weer moet je geluk hebben of alles verwarmd kan worden. Willen we als maatschappij het risico nemen om inwoners in de kou te laten zitten?

De netbeheerders verwachten voor huishoudens een autonome groei van 2% per jaar. Door de komst van elektrische auto’s en de warmtepomp zal dit leiden tot telkens een verdubbeling van het verbruik per huishouden. Een huishouden verbruikt nu ca. 4.000 kwh per jaar aan energie. Kwh staat voor kilowattuur. Het is een maat voor een hoeveelheid energie. In 2030 is dit in totaal ca. 8.000 kwh vanwege de komst van de elektrische auto, dus 2 keer zoveel. Vanaf 2040 wordt dat ca. 16.000 kwh omdat de warmtepomp er nog eens bijkomt.

De energieprijzen zijn op dit moment al redelijk hoog en zullen naar verwachting oplopen, omdat energie schaarser zal worden. De overheid wil dat we overgaan op elektrisch rijden, koken en verwarmen. Wanneer de benzine auto vervangen wordt door de elektrische auto, zal de rekening verder stijgen. Wanneer het verbruik van gas door anderhalf miljoen huishoudens wordt teruggebracht naar nul, verwachten we dat de rekening nog verder gaat stijgen.

Energieschaarsheid betekent ook dat op piekmomenten niet aan de behoefte kan worden voldaan. Het is in sommige sectoren desastreus als plotseling de stoom uitvalt. De betrouwbaarheid van energielevering is cruciaal voor een samenleving.

De gemeente Leusden heeft de ambitie om in 2050 gasloos te zijn. Het elektrificeren van Leusden dient eerst geheel uitgevoerd te worden, voordat men gasloos kan zijn. Hoe haalbaar is dit? Het vergt een enorme investering van de inwoners om hun huis te isoleren plus de bestaande woningen in te richten om gasloos te verwarmen. Huizen goed isoleren en energiebesparing is belangrijk, maar zal niet voldoende zijn. De energiebehoefte is veel groter. De gemeente heeft nog geen idee hoe de rest van de energiebehoefte moet worden ingevuld.

Het is een utopie dat een gehele gasloze gemeenschap kan functioneren van alleen windturbine- en zonneparken. Ambitie is mooi, realisme is beter. De toekomst gaat het ons leren!

De Technische Commissie Lokaal Belangrijk